Boże Narodzenie 1908.
U powały kołysze się podłaźniczka (antenatka choinki - czubek jodły, świerka lub sosnowa gałąź). Zdobią ją jabłka, orzechy, ciasteczka, bibuła, wstążki i kolorowe opłatki, tzw. światy. Gospodarz obwiązał już - jak każe tradycja - drzewa owocowe siankiem spod wigilijnego obrusa i wyniósł do zagrody nieco świątecznej strawy - wszystko po to, aby się w gospodarstwie darzyło w nowym roku. Po sutym świątecznym posiłku podpytuje teraz przybyłych z daleka gości, co słychać w wielkim świecie. Kobiety krzątają się wokół kuchni, a dzieci, siedząc na podłodze, słuchają z przejęciem rozmowy dorosłych. Naraz jednak podrywają się i jedno przez drugie biegną do drzwi - idą, idą kolędnicy…!
[Barbara Rosiek]
Kim są, że ich przyjście jest tak ważne dla mieszkańców Beskidu Żywieckiego?
Drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia był od zawsze dniem szczególnym, rozpoczynał bowiem trwający dwa tygodnie okres kolędowania. Kumulował w sobie kilka róznych zwyczajów, lecz istotą wszystkich były składane życzenia.
Na scynście, na zdrowie, na to Boze Narodzenie
Coby sie wom darzyło syćko boze stworzynie
W kumorze, w oborze - wsyndy dobrze
Coby Wam się rodziła kapusta i groch.
Coby Wam się rodziło: żytko jak korytko,
pszenica jak rękawica,
bób jak żłób, a owiesek jak pański piesek.
Coby sie wom darzyły kury cubate, gęsi siodłate
Cobyście mieli telo wołków kielo w dachu kołków
Telo cielicek kielo w lesie jedlicek
Telo owiecek kielo mak mo ziorecek
Telo krów kielo w sąsieku plów
Coby sie wom darzyły konie z biołymi nogami
Cobyście orali śtyroma pługami
Jak nie śtyroma - to trzoma
Jak nie trzoma - to dwoma
Jak nie dwoma - to jednym... Ale co godnym!
Coby sie wom darzyły dzieci - kielo przy piecu śmieci
W kozdym kątku po dzieciątku, a na piecu troje
Ino cobyście nie pedzieli, ze to ftore moje!
I cobyście tu mieli dostatku wszelkiego w chałupie i stodole,
w kumorze, na dworze daj Wam Panie Boże!
Na scynście, na zdrowie, na tyn Nowy Rok!
Coby wom nicego nie chybiało
Z roku na rok przybywało
A do reśty - cobyście byli scynśliwi i weseli
Jako w niebie janieli, hej!
